Müslüman Çocuğun Edebi Görgü

İslâm; doğumdan ölüme kadar hayatın ne şekilde yaşanacağını, davranışların nasıl olacağını, iç ve dış dünyamızın ne şekilde bir yapıya kavuşturulacağını tespit etmiştir. Madden ve mânen sağlıklı bir fert, sağlıklı bir aile ve sağlıklı bir toplumun yolu İslâmın emrettiği hayat tarzını yaşamak ile mümkün olabilecektir.
28.03.2011 / 15:27İslâm; doğumdan ölüme kadar hayatın ne şekilde yaşanacağını, davranışların nasıl olacağını, iç ve dış dünyamızın ne şekilde bir yapıya kavuşturulacağını tespit etmiştir. Madden ve mânen sağlıklı bir fert, sağlıklı bir aile ve sağlıklı bir toplumun yolu İslâmın emrettiği hayat tarzını yaşamak ile mümkün olabilecektir.

Her hayrın başı Besmeledir !

Her hayırlı işe Bismillahirrahmanirrahim ile başlanır. Sonunda da Elhamdülillah denir.

Sevgili Peygamberimiz: “Bir işe besmele ile başlanılmaz sonunda da Elhamdülillah denmezse o işte

hayır olmaz”buyurmuştur. Çünkü besmele çekerek kul ile Allah arasındaki gerçek alâka kurulmuş

olur. Nerelerde besmele çekilir veya çekilmez bir kaç misal verelim:

“Yemek yemeğe, abdest almaya ve hayırlı işe başlarken besmele çekmek sünnettir.

. Tuvalete girerken besmele çekmek mekruhtur.

. Haram olan birşeyi yapmaya başlarken besmele çekmek haramdır.

Biz müslümanlar haramlardan kaçınacağız.

. Kat’i olarak haram olan bir şeyi işlerken besmele çeken kâfir olur.

. Kapıları açıp kapatırken, mutfaktaki yemek kaplarının kapaklarını açarken, yemek yaparken,

ocak yakarken, mutfağa girerken besmele çekmek sünnettir.

. Süt, su, çay, ilaç içmeye başlarken besmele çekilir.

. Sakalı tamamen keserken besmele çekmek câiz değildir.

***

SELAM VERME ADABI:

Müslümanlar birbirleri ile karşılaşınca selamlaşır ve tokalaşır.

Selam vermek sünnet, verilen selamı almak farzdır.

1. İslam’ın emrettiği selamı unutma.

2. Tanıdığın veya tanımadığın Müslümanlarla karşılaştığın zaman selam vermeyi ihmal etme

(Esselamü Aleyküm).

3. Selam verme şekli şöyle:

a) Binek üzerinde olan yürüyene,

b) Yürüyen oturana,

c) Az kişiler çok kişilere,

d) Küçükler büyüklere selam verirler.

4. Verilen selama onun misliyle veya ondan daha güzel bir şekilde cevap ver.

5. Konuşmadan önce selam ver. Peygamberimiz bir Hadis-i şeriflerinde şöyle buyuruyor:

“Kim selamdan önce konuşmaya başlarsa ona cevap vermeyin”

KONUŞMA ADABI

Şahsımıza karşı vazifelerimizden biri de dilimizi terbiye ve islah etmektir. İnsan iyi ve kötü bir çok

şeyi dilinden bulur. Birçok insan dili sebebiyle en büyük musibetlere uğramışlardır.

İnsanları cehenneme sürükleyip götüren de dilleridir.

01. Söylediği sözün nereye varacağını, düşünmek.

02. Dünya ve ahiret için faydası olmayan sözleri söylememek.

03. Sözleriyle kimsenin gönlünü kırmamak.

04. Musibet ve felaket getireceğinden korktuğu şeyi söylememek.

05. Konuşurken başkasının sözünü kesmemek.

06. Bir insanı över veya yererken aşırı gitmemek.

07. Büyüklerin yanında yüksek sesle konuşmamak.

08. Boşboğazlık, gevezelik etmemek.

09. Söylerken ağzını eğip büzmemek, avurt çatlatmamak, ustalık, bilgiçlik satmamak.

10. Konuşurken karşısındakini hiçe sayarak ukalalık yapmamak, onun sözlerinde ayıp ve kusur

aramamak.

11. Dilini la’nete, küfüre ve kaba konuşmaya alıştırmamak.

12. Kendisine verilmiş bir sırrı başkasına söylememek. .

13. Yalan yere bir söz vermemek, yapamayacağı bir şeyi söylememek.

14. Yalan söylemekten, yeminden, gıybet etmekten, koğuculuktan sakınmak.

15. Başkalarıyla alay etmemek, kimseye kötü bir ad takmamak.

***

GÜZEL SÖZLER ADABI

Söz söylerken güzel söylemek, kabalık yapmamak, karşısındakilerin halini gözetmek, dokunacak

sözlerden ve tasavvurlardan sakınmak Müslüman’ın vazifesidir.

Kur’an-ı Kerim yedi çeşit insanın peşinden gitmeyi ve onları dinlemeyi yasak etmiştir.

1- Doğruya ve yalana çok yemin eden.

2- Fikir ve düşüncesi düşük olan.

3- Şuna buna söven, la’net eden, daima kusur ve ayıp araştıran.

4- Bir yerde konuşulan şeyleri başkalarına taşıyan.

5- Cimri ve son derece sıkı olan ve insanları iyilikten çeviren.

6- Hakkı tanımayan ve mütecaviz olan.

7- Günaha dadanan, şerefsiz ve soysuz olan.

***
EVE GİRİŞ ÇIKIŞ ADABI

1. Kapının sağında veya solunda durmak.

2. Kapıya 3 defa vurmak, izin verilir ise, içeriye girmek, izin verilmez ise geri dönmek.

3. Eve girince ve çıkarken “Esselamü Aleyküm” diyerek selam vermek.

4. Evden çıkınca “Bismillahi tevekkeltü al-Allah la havle vela guvvete illabillah” demek.

***

Bir hadis-i şerifte:

“Sizden biriniz yiyeceği zaman sağ eli ile yesin,

içeceği zaman da sağ eli ile içsin.

Zira şeytan sol eliyle yer, sol eliyle içer.” buyurulmuştur.

***

SUYU İÇME ADABI

1. Besmele çekmek.

2. Suyu bardaktan (veya tasdan) içmek.

3. Suyu oturarak içmek. 4. Bardağı sağ el ile ağıza götürmek.

5. Bardağın içine nefes vermemek.

6. Suyu üç yudumda içmek sonunda Elhamdülillah demek; su içmenin adaplarındandır.

Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:

“Suyu çocuğun memeyi emmesi gibi için.

Depodan doldurur gibi içmeyin.

Ondan ciğer hastalıkları zuhur eder.”

***

TUVALET ADABI

1. Tuvalete girmeden önce Eüzü Besmele çekmek.

2. Sol ayak ile girmek.

3. İhtiyacı ayakta değil, oturarak gidermek.

4. Tuvalette konuşmamak, bir şeyler yememek, oyalanmamak.

5. Tuvaletten çıkmadan temizlik kontrolü yapmak (elleri yıkamak).

6. Sağ ayak ile çıkmak.

7. Çıkınca “Gufraneke” demek, adaptandır.

***

YATMA ADABI

1. Yatmadan önce elleri yıkamak.

2. Dişleri fırçalamak.

3. Kıyafetlerle değil, pijamalarla yatmaya özen göstermek.

4. Giysilere sağdan giymeye başlamak.

5. Besmele çekip sağ tarafa doğru dönüp yatmak.

6. Yatmadan önce dua etmek, adaptandır.

***

GÖZ KULAK GİBİ AZALARIN TERBİYESİ

Müslüman’a başkalarının kanı, ırzı, namusu, malı haramdır. Kendisinin olmayan herhangi bir şeye

kötü gözle bakmamak, kendi canı, namusu, malı nasıl mukaddes ise, başkalarınınkini de aynı

şekilde kabul etmeli, kendini tamamen haramdan ve kendisine ait olmayan her şeyden çekmek

İslâm’ın emridir.

***

TOPLANTILARDA ADAB

Kur’an-ı Kerim ve Hazret-i Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bir mecliste nasıl davranılacağını

bildirmiştir.

01. Bir toplantıya herkesi iğrendirecek elbise ile, fena kokularla gitmemek,

02. Mecliste daima güler yüzlü olup, ekşi suratlı ve geveze olmamak,

03. İleri geçip oturmamak, hakkı olmadıkça ileriye geçmemek,

04. Kendisinden yaşça ve bilgice yüksek olanlara hürmet etmek,

05. Anası, babası veya hocasına daha çok hürmetli olmak,

06. Oturanlara sıkıntı verecek hallerden sakınmak,

07. İki kişi arasına oturmak lazım gelirse, onların iznini istemek,

08. Sonradan gelene yer göstermek,

09. Kendisinden büyük olanların yanında ayak ayak üstüne koymamak,

10. Ev sahibinin, misafiri uğurlaması,

11. Kalabalık içinde iki kişi arasında gizli konuşulmaması,

12. Esnememek, mecbur olursa eli ile ağzını kapamak,

13. Öksürme veya geğirme ile çevreyi rahatsız etmemek, tiksindirmemek,

14. Meclis ve toplantılarda edebe riayet etmek.

***